EX AUDïTU A ïeraoa Joura or e Heoogca ïerpreao o Scrpure
Vol. 25
2009
Ex Audu ŝ puŝed auay y Pckwck Pucaoŝ, a mpr o Wp ad Sock Puŝerŝ, 199 Weŝ 8 Aveue, Sue 3, Eugee, Orego 97401, USA
subscrIp tIons ïndîvîduas: U.S.A. ad a oer coureŝ ( U.S. udŝ): $20.00 Sudeŝ: $12.00
ïnsîuîons: U.S.A. ad a oer coureŝ ( U.S. udŝ): $30.00
Hŝ perodca ŝ dexed e ATA Rego Daaaŝe, puŝed y e Amerca Heoogca rary Aŝŝocao, 300 S. Wacker Dr., Sue 2100, Ccago, ï 60606, Ema: aa@aa.com, WWW: p://www.aa.com/;ïnernaîonae Zeîscrîtensau ür Bîbewîssenscat; Reîgîous and heoogîca Absracs; and Od Tesamen Absracs.
Peaŝe addreŝŝ a ŝuŝcrpo correŝpodece ad cage o addreŝŝ ormao o Wp ad Sock Puŝerŝ.
©2010 y Wp ad Sock Puŝerŝ îssn: 0883-0053 îsbn: 978-1-60899-748-0
EX AUDïTU A ïeraoa Joura or e Heoogca ïerpreao o Scrpure
Kye R. Sôdgaŝŝ, Edor See J. Ceŝe, Aŝŝocae Edor D. Cîŝôe Sîkŝ, Aŝŝocae Edor
Nor Park Heoogca Semary 3225 Weŝ Foŝer Aveue Ccago, ïoŝ 60625-4987 USA
Te: (773) 244-6243 Fax: (773) 244-6244 ema: kŝodgraŝŝ@orpark.edu We ŝe: p://wpadŝock.com/jouraŝ/ ex_audu
EDïTORïAL BOARD
Teeçe E. Feeîm, uer Semary, S. Pau, MN Rîçad B. Hayŝ, He Dvy Scoo, Duke Uverŝy, Duram, NC Jô E. Pea, J., Preŝde o Nor Park Heoogca Semary, Ccago, ï Jô R. Sôçk, Wp & Sock Puŝerŝ, Eugee, OR Mîôŝav Vô, Yae Dvy Scoo, New ave, CT Jô Wî, Wp & Sock Puŝerŝ, Eugee, OR
TE EDïTORïA BOARD MEMBERS AND CONSUTANTS repreŝe varouŝ dŝcpeŝ ad deomaoŝ. Heoogca ïerpreao o Scrpure ŝ a aŝk o e ake ŝerouŝy y ŝcoarŝ wo are commed o e Crŝa a ad rado. owever, aŝ oe edora coŝua ŝaed: “e peope graduay ge uŝed o e dea a a ŝae ermeeucŝ ŝ o oreed advace oward agreeme/coŝe ad ŝ ŝmuaeouŝy exge, dŝcrmag, crca.”
Ricard Bauckam Uverŝy o S. Adrewŝ, Emeruŝ S. Adrewŝ, Scoad
M. DanieL CarrOLL R. Dever Semary Dever, Coorado
Jan Du Rand Rad Arkaaŝ Uverŝy Joaeŝurg, Sou Arca
WiLLie Jennings He Dvy Scoo Duke Uverŝy Duram, N. Caroa
EDïTORïAL CONSULTANTS
RObert JOnstOn Fuer Heoogca Semary Paŝadea, Caora
R. WaLter l. MOberLy Uverŝy o Duram Duram, Egad
KatLeen M. o’COnnOr Couma Heoogca Semary Decaur, Georga
Iain PrOvan Rege Coege Vacouver, B.C.
AntOny hiseLtOn Uverŝy o Nogam Nogam, Egad
Augustine hOmpsOn Uverŝy o Vrga Caroeŝve, Vrga
Marianne Meye hOmpsOn Fuer Heoogca Semary Paŝadea, Caora
Kevin J. VanOOzer Weao Coege Weao, ïoŝ
GeOfrey Wainwrigt He Dvy Scoo Duke Uverŝy Duram, N. Caroa
SOndra WeeLer Weŝey Heoogca Semary Waŝgo, D.C.
WiLLiam H. WiLLimOn Bŝop o e Nor Aaama Coerece He Ued Meodŝ Curc Brmgam, Aaama
N. T. Wrigt Bŝop o Duram Duram, Egad
We were saddened îs year o earn o e dea o one o our edîorîa consuans, Proessor Graam Sanon. He wî be sorey mîssed or îs scoarsîp, îs deep Crîsîan commîmen, and îs kînd and generous caracer. hîs edîîon o e journa îs dedîcaed o îs memory.
Vol. 25
EX AUDITU
CONTENTS
Aouceme o e 2010 Sympoŝum
Arevaoŝ
ïroduco Sepen J. Ceser
Coverŝo Sudeŝ, Paŝora Couŝeg, ad Cuura Sudeŝ: Egagg ad Emracg a New Paradgm Lewîs R. Rambo
Reŝpoŝe o Ramo Pîîs ïsabea Seppard
Oŝervaoŝ o “Coverŝo” ad e Od Teŝame J. Andrew Dearman
Reŝpoŝe o Dearma Rajkumar Boaz Jonson
He Coverŝo o Smo Peer Markus Bockmue
Reŝpoŝe o Bockmue Mîcae J. Gorman
Zaccaeuŝ’ŝ Coverŝo: To Be or No To Be a Tax Coecor (uke 19:1–10) Wyndy Corbîn Reuscîng
Reŝpoŝe o Cor Reuŝcg Eîzabe Musseman Pamer
Towardŝ ïdvdua ad Commua Reewa: ReLecoŝ o uke’ŝ Heoogy o Coverŝo Frank D. Maccîa
2009
v
v
x
1
17
22
37
42
61
67
89
92
Reŝpoŝe o Macca D. Crîsoper Spînks
Waŝ Pau a Cover? Sco McKnîg
Reŝpoŝe o McKg Erîc James Gréaux Sr.
Romaŝ 7 ad Coverŝo e Proeŝa Trado Sepen J. Ceser
Reŝpoŝe o Ceŝer Mary Veeneman
Amroŝe, Pau, ad e Coverŝo o e Jewŝ J. Warren Smî
Reŝpoŝe o Sm George Kaanzîs
ï Hak Crŝ Jeŝuŝ our ord: 1 Tmoy 1:12–17 Erîc James Gréaux Sr.
Aoaed Bograpy o Coverŝo
Preŝeerŝ ad Reŝpodeŝ
Ex Audîu– Voumeŝ Avaae
v
106
110
133
135
172
175
199
203
211
223
225
ANNOUNCEMENT OF THE SYMPOSïUM
Nor Park Semary Ccago, ïoŝ, ŝ peaŝed o aouce a e wey-ŝx Sympoŝum o e Heoogca ïerpreao o Scrpure w ake pace Sepemer 23–25, 2010. He ŝympoŝum w ŝar a 7:00 p.m. o Sepemer 23 Nyva a ad w exed roug a Saurday ateroo worŝp ŝervce o Sepemer 25. He eme 2010 w e e Aoeme. He oowg perŝoŝ ave agreed o make preŝeaoŝ:
Bra Baum, Seae PacIc Uverŝy, Heoogy Vkor Ber, Evageca Heoogca Semary, Prague, Od Teŝame aŝ Boerŝma, Rege Coege, Vacouver, Heoogy Wam Brow, Couma Heoogca Semary, Decaur, Od Teŝame Mcee Cto-Soderŝrom, Nor Park Heoogca Semary, Heoogy Mcae Gorma, S. Mary’ŝ Semary & Uverŝy, Bamore, New Teŝame Peer Mareŝ, S ouŝ Uverŝy, Curc ŝory Caro Noré, Nor Park Heoogca Semary, Preacg da D. Peacore, ïdepede Scoar, Heoogy
Perŝoŝ ereŝed aedg ŝeŝŝoŝ ŝoud coac eore Sepemer 1, 2010: Mŝ. Guya Brow Nor Park Heoogca Semary 3225 W. Foŝer Aveue Ccago, ïoŝ 60625 Poe: (773) 244–6214 Ema: grow@orpark.edu Meaŝ may e ake a Nor Park ad aŝŝŝace ca e provded Idg eary odgg.
v
ABBREVïATïONS
Ueŝŝ cuded e ŝ eow, a arevaoŝ are aŝ ŝpecIed Parck . Aexader e a., edorŝ,he SBL Handbook o Sye: For Ancîen Near Easern, Bîbîca, and Eary Crîsîan Sudîes(Peaody, Maŝŝ.: edrckŝo, 1999).
CR ESV DOï LW NT PS
WA
Corpus Reormaorum, ed. K.G. Breŝceder e a
Egŝ Sadard Verŝo
Dga Ojec ïdeIer
Luer’s Works,ed. Jaroŝav Peka
New vg Traŝao
Paroogae curŝuŝ compeuŝ, Sereŝ aa, Suppemeum, ed. J.-P. Mge
Wemarer Auŝgae,D. Marîn Luers Werke: krîîsce Gesammausgabe
v
ïNTRODUCTïON
He New Teŝame wrerŝ are o wary o makg arge camŝ or wa aŝ ee accompŝed roug e dea ad reŝurreco o Jeŝuŝ. Movaed y God’ŝ u-med ove or e word (Jo 3:16), Crŝ’ŝ dea or our ŝŝ ŝ ŝrumea reakg e power o e preŝe ev age (Ga 1:4). He umae coŝequece ŝ a creao ŝe w e eraed rom decay ad ejoy e reedom o e gory o e cdre o God (Rom 8:21). Here w e a ew eave ad a ew ear were God, avg made a gŝ ew, w dwe w me ad wome (Rev 21:1–5). Hroug Crŝ, God ŝ recamg God’ŝ creao, rgg ou o e ŝadowŝ o ŝ ad dea o ueŝŝ o e. ï ŝ ŝ coex a e Curc procamŝ e eceŝŝy o coverŝo or eac ad every dvdua. ï uma egŝ are o parcpae God’ŝ recamao o e marred ad damaged creao o wc ey are a par, ey oo muŝ e made ew. ï uma egŝ are o eer o e a ŝ eera, ey oo muŝ e eraed rom dea. ï uma egŝ are o ecome dwe-g paceŝ or God (Jo 14:23, Rom 8:9), ey muŝ e orgve er ŝŝ ad ŝe ree rom er ŝŝ. ï ŝ oy rom ŝuc radca ew eggŝ a a commo e aŝ God’ŝ peope ca Low, marked y e preŝece ad e power o e oy Spr, wc demoŝraeŝ e wder ope or e woe word (Rom 8:20, Jaŝ 1:18). Coverŝo ŝ ereore a opc o perea reevace ca erpreao, ad e awe-ŝprg wayŝ wc ŝ deŝcred—ew creao (2 Cor 5:17, Ga 6:15), ew r (Jo 3:3, 1 Pe 1:3) urg rom darkeŝŝ o g (1 Pe 2:10), eavg ed everyg o oow Jeŝuŝ (Mark 10:28), o ame u a ew—are a perpeua ŝprao ad reuke. Ye ere are aŝo reaŝoŝ wy e eary yearŝ o e wey-Irŝ ceury are oeŝ wc e opc o coverŝo demadŝ par-cuar aeo. We ve e aterma o e mŝŝoary moveme o e e-ee ad wee ceureŝ, wc reŝued a uprecedeed goazao o Crŝay u wc aŝo ŝaw coŝderae couŝo o ca caegoreŝ o coverŝo w weŝer cuura vaueŝ. Eve we coverŝo ŝ ow dŝcuŝŝed reao o weŝer cuura coexŝ, e queŝoŝ raŝed y a couŝo rema w uŝ. Wa are e auec coourŝ o coverŝo, ad ow are ey o e dŝguŝed rom more epemera cocerŝ? Furer, we aŝo ve a perod o road reaco agaŝ e uderŝadg o coverŝo eŝpouŝed w revvaŝm, a reaco ŝared eve w may evageca crceŝ. Ay earer coŝeŝuŝ aŝ
x
x
EX AUDïTU
VO. /
evaporaed a coverŝo ŝ a experece or ŝequece o expereceŝ eadg o a coŝcouŝ ad daeae mome o decŝo o accep Crŝ aŝ ŝavor. We uŝ Id ourŝeveŝ a ŝorca mome we reŝ egageme w ca exŝ cocerg coverŝo ŝ eceŝŝary or e mŝŝo ad mŝry o e curc. He paperŝ gve a e ŝympoŝum ad coaed ŝ ŝŝue o e joura are a coruo o a aŝk. Eac o em egageŝ w ca exŝ exporg dfere aŝpecŝ o Crŝa coverŝo, ad e ograpy provded ŝ oe co-cerg Crŝa coverŝo. Nevereeŝŝ, Crŝa coverŝo doeŝ o exŝ ŝoao rom regouŝ cage oer radoŝ, ad ŝ ŝudy doeŝ o ake pace ŝoao rom e ŝudy o coverŝo more geeray. Severa rece ŝudeŝ o coverŝo e Be draw ŝprao ad eoreca reŝourceŝ rom ew deve-opmeŝ e dŝcpe o coverŝo ŝudeŝ. We are deged o cude ŝ ŝŝue a paper y ewŝ Ramo, oe o e moŝ dŝguŝed Igureŝ e Ied, woŝe reLecoŝ ep uŝ o uderŝad eŝe deveopmeŝ ad er ŝgIcace or e ŝudy o Crŝa coverŝo. Aŝ awayŝ we are deepy apprecave o e commme o a e preŝeerŝ ad reŝpodeŝ wo veŝed e me ad efor eceŝŝary or e ŝympoŝum o e a ruu me o reLeco ad earg. He commo commme o daogue ad o earg a o e voceŝ o oŝe preŝe waŝ appare rougou. Aŝ every year ŝpeca akŝ ŝ due o Guya Brow rom Nor Park’ŝ ŝaf wou woŝe ard work, dedcao, ad good umor e ŝympoŝum woud e mpoŝ-ŝe. Hakŝ ŝ year ŝ aŝo due o Er McDermo ad Naaae Puam, wo aŝŝŝed preparg e joura or pucao.
Sepe J. Ceŝer Aŝŝocae Edor